مصطفی مؤمنی؛ محمدجواد اخگری؛ مهدی بیات مختاری
چکیده
یکی از دیدگاهها در باب معاد جسمانی نظریة غزالی است که به مثلیت بدن اخروی و دنیوی معتقد است. در مقابل ملاصدرا بر حسب مقدماتی به تبیین معاد جسمانی پرداخته و نتیجه میگیرد که نفس و بدن بعینهما محشور خواهند شد. ملاصدرا اشکالات و نقدهایی بر نظریة غزالی وارد میکند و اشکال اصلی را در محذور عقلی آن و تلازم آن با تناسخ میداند. در این نوشتار ...
بیشتر
یکی از دیدگاهها در باب معاد جسمانی نظریة غزالی است که به مثلیت بدن اخروی و دنیوی معتقد است. در مقابل ملاصدرا بر حسب مقدماتی به تبیین معاد جسمانی پرداخته و نتیجه میگیرد که نفس و بدن بعینهما محشور خواهند شد. ملاصدرا اشکالات و نقدهایی بر نظریة غزالی وارد میکند و اشکال اصلی را در محذور عقلی آن و تلازم آن با تناسخ میداند. در این نوشتار به بررسی نقدهای ملاصدرا بر غزالی در مسأله معاد جسمانی پرداخته و شباهتها و تفاوتهایی که بین نظریة این دو اندیشمند وجود دارد را به روش تحلیل عقلی و از رهگذر بررسی مناقشة ملاصدرا بر غزالی بیان داشتهایم. در این راستا شباهتهایی در باب بقای نفوس بعد از مرگ و مقام تجرد عقلی نفس به چشم میخورد، هرچند در نگرش به ماهیت نفس انسان و نسبت نفس با بدن، از یکدیگر متمایز و متفاوت هستند. لذا در کیفیت بدن اخروی تعبیر به مثلیت یا عینیت بدن اخروی با بدن دنیوی نمودند. ولی این اختلاف در تعبیر بوده و در حقیقت مراد این دو اندیشمند یک چیز است و آن این که این همانی بین شخص محشور در آخرت با دنیا برقرار باشد.